Connect with us

Дерек

ТАРИХ: 1912 – 2020 аралығындағы тышқан жылында есте қалған оқиғалар

Published

on

Тышқан жылы қандай болады: Қазақ халқы тышқан жылын береке, ырыс, татулық пен тыныштықтың жылы деп санаған. Халықтың бұл сенімі көп жағдайда дәл келген. Тышқан жылының мыңдаған жылдық тарихына назар аударсақ, оның көп жылы аштықсыз, жаугершіліксіз, қиындықсыз, молшылықта өткен.

Сонымен, тышқан жылы аймағымыз үшін қандай жыл? Тарихи шегініс жасап, осы жылдардағы оқиғаларға қысқаша шолу жасап көрелік.

1912 жылы

Ресей Патшалығы Боғда ханды Моңғол мемлекетінің тәуелсіздік жариялауына байланысты мәлімдеме жасады.
Моңғолдар Манж Цинь үкіметінің Қобда, Улиастай қалаларындағы өкілдігін қуып шықты.
Моңғолияның алғашқы Премьер-министріне Сайн ноён хан Намнансүрэн тағайындалды.
1912 жылы ақпанның 9 күні «Их Хүрээ» атауын «Нийслэл Хүрээ» деп өзгертті.
1912 жылы шілденің 14 күні Шеруші руының Қылаң бастаған 11 билеушісі 400 отбасы атынан Боғда ханға ұсыныс хат жолдап, Моңғолия құрамына кіруге дайын екенін білдірді.
1912 жылы қарашаның 23 күні Боғда ханның жарлығы шығып Қобда өңіріндегі қазақтар Моңғолия құрамына қабылданды.

1924 жылы

1924 жылы өткен Халық өкілдері құрылтайына қазақ халқынан Т.Дәуітбай, О.Қанапия, Ақмәди, урианхай халқынан Ш.Тэвэгт қатарлы өкілдер қатысты.
1924 жылы қарашаның 26 күні Моңғол Халық Республикасы орнады. Бұл күнді бүгінге дейін «Республика күні» немесе «Ел мерекесі» деп тойлап келеді.
Моңғол Халық Республикасының алғашқы негізгі заңы бекітілді. «Нийслэл Хүрээ» атауы Тұрар Рысқұловтың ұсынысы бойынша “Ұланбатыр” деп өзгертілді.

1936 жылы

Моңғолияның батыс өлкесіндегі Моңғол-Қытай шекарасы сызығы ресми бекітілді.
Завхан, Говь-Алтай өлкесінен Баяннуурға қоныстанған О.Абдан бастаған ауылдарды біріктіріп «Жантекей» сұмынын орнатты.

1948 жылы

Баян-Өлгий аймағында Өлке тану кабинеті орнады. Кейін 1961 жылы Музей болып үлкейді. 1988 жылы музейдің жаңа құрылысы пайдаға берілген.
Өлгий қалалық 7 жылдық мектебі 10 жылдық білім жүйесіне ауыты. (Қазіргі 1-10 жылдық мектебі)

1960 жылы

1960 жылы шілденің 2 күні Халық Ұлы Хуралының №151 қаулысы бойынша Баян-Өлгий аймағын «Еңбек қызыл ту» орденімен марапаттады.
№153 қаулысы бойынша С.Шолтай Моңғол халық республикасының «Еңбек сіңірген ұстазы» атағымен марапатталды.
1960 жылы шілденің 11-13 күндері Баян-Өлгий аймағы орнауының 20 жылдық мерей тойы аталып өтті.
1960 жылы қазанның 25 күнінен қарашаның 5 күні аралығында Улаанбаатар қаласында Баян-Өлгий аймағының мәдени күндерінің 10 күндігі ұйымдастырылып, Ж.Қибатдолдаға «Халық әртісі», Т.Хусайын, Б.Хайынжамал, Т.Дүйсенбі, Т.Төлеухан қатарлы әртістер «Еңбек сіңірген әртіс», Ақтан Бабиұлы «Өнер саласына еңбек сіңірген қайраткер» атағымен марапатталды.
Бұл жылдары /1959.11-1970.6/ аймақ басшысы қызметін Ырым Жуанғанұлы атқарған.

1972 жылы

Министрлер кеңесінің қаулысы бойынша аймақтық құрылыс конторын Техникалық қолдау құрастыру тресті деп өзгертті.

1984 жылы

Өлгий қаласында «Моңғол елінің батыры» Ікей Мәзімұлының ескерткіші ашылды.

1996 жылы

1996 жылғы МҰҚ-ның сайлауында Сандалхан Раздақұлы, Болат Ажіқанұлы, Сұлтан Тәукейұлына қатарлы МХРП-ның өкілдері жеңіске жетсе, жергілікті сайлауында алғаш рет демократиялық одақ жеңіске жеткен.

2008 жылы

Моңғолияға 44 жыл күткен олимпиаданың алтын жүлдесін Н.Түвшинбаяр, Э.Бадар-Ууган қатарлы спортшылар әкелді.
2008 жылы «Халық жазушысы» атағымен Бөхийн Бааст марапатталды.
Баян-Өлгий аймағының халық саны 2007 жылы 94398 адамды құраса, 2008 жылы 93926 адамды құраған.

2020 жылы

Ташқан жылымыз құтты, молшылық жыл болсын ағайын!

KAZNEWS AGENCY

ТАРИХ: 1911 – 2019 аралығындағы доңыз жылында есте қалған оқиғалар

Дерек

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды

Published

on

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды, деп хабарлайды qazradio.fm Ақорданың баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-шы саммиті аясында қол қойылған құжаттар тізімі:

1. Астана Актісі;

2. Түркі мемлекеттері ұйымы 10-шы саммитінің декларациясы;

3. Өзбекстан Президенті Шавкат Мирзиёевті «Түркі әлемінің ең жоғарғы орденімен» марапаттау туралы мемлекеттер басшыларының шешімі;

4. Түркі әлемінің қаржы орталықтары мәртебесін беру туралы мемлекеттер басшыларының шешімі;

5. Түркі ынтымақтастығы ұйымдарының жаңа туларын қабылдау туралы шешім;

6. Тағайындаулар туралы мемлекеттер басшыларының шешімі;

7. Экономикалық ынтымақтастық ұйымына Түркі мемлекеттері ұйымының байқаушы мәртебесін беру туралы шешім;

8. 6 ақпан – Табиғи апаттар құрбандарын еске алу және Түркі мемлекеттері ұйымының ынтымақтастығы күні деп бекіту туралы шешім;

9. Түркі мемлекеттері ұйымы Хатшылығының бюджетін басқару ережесі туралы шешім;

10. «Түркі мемлекеттері ұйымы Тұрақты өкілдері жөніндегі ережені» әзірлеу туралы шешім;

11. Түркі мемлекеттері ұйымына мүше мемлекеттердің тиісті мекемелері арасындағы метрология саласындағы ынтымақтастық туралы хаттама;

12. Түркі мемлекеттері ұйымының 2023-2027 жылдарға арналған көлік байланысы бағдарламасын іске асыру жөніндегі бірлескен іс-шаралар жоспары (жол картасы).

Continue Reading

Дерек

Айдағы Үндістанның станциясы «ұйқы» режиміне көшеді

Published

on

05 қыркүйек, KAZNEWS. Айдың бетінде күн батып, түн басталған кезде Үндістанның қондырғыш станциясы мен өздігінен жүретін станциялары «ұйқы» режиміне көшеді.

Үндістанның Ғарышты зерттеу ұйымы (ISRO) ай бетіндегі күн батып, түн басталғаннан кейін, станциялары шамамен 22 қыркүйекте қайта жұмыс істей бастайды деп хабарлады.

Жоғарыда аталған станциялардың батареялары күн сәулесімен қуатталады.

Айдағы бір тәулік төрт аптадан астам уақытты құрайды. 

23 тамызда Үндістанның «Чандрайан-3» станциясы «Викрам» қондырғышын айға сәтті қондырған.

Викрам станциясының корпусына бекітілген Прагяан өздігінен жүретін станциясы ай бетінде жұмыс істей бастады.

Continue Reading

Дерек

Кристиан Бэйл батыс Моңғолияға саяхаттады. #Бэтмэн😀

Published

on

24 шілде, KAZNEWS. Жоғарғы суреттегі азамат әйгілі актер Кристиан Бэйл. Ол шілде айында батыс Моңғолияда саяхаттап, көшпенділердің салт дәстүрімен танысып қайтты.

Сонымен Кристиан Бэйл деген кім?

Кристиан Чарльз Филип Бэйл (ағылш. Christian Charles Philip Bale; 30 қаңтар 1974, Пембрукшир, Уэльс, Ұлыбритания) — ағылшын актері. Алғашқы кинокарьерасын тәуелсіз шағын жобалардан бастаған.

Бейл 13 жасында Стивен Спилбергтің «Күн Империясы» (1987) фильмінде ойнаған ролінде алғаш рет көрермен көзіне түсті. 2000 жылы «Америкалық Есалаң» картинасында қанішер Патрик Бэтменді сомдаған үшін кино сыншылар назарына ілікті. Ол «Машинист» (2004) киносында Тревор Резникті ойнау үшін 63 фунт салмақ тастайды, сол үшін оған актерлік шебері үшін жақсы абырой алып келеді.

Кристиан Бейл Кристофер Нолан режиссерлік еткен «Бэтмен: Бастама» (2005), «Қара сері» (2008) және «Қара сері: Жандану» (2012) трилогиясында Брюс Уэйн/Бэтменді ойнағаннан кейін көпшілікке таныла бастады. «Күрескер» (2010) биографиялық фильмінде Дикки Эклундты сомдағаны үшін Бейл сыншылардан жақсы баға алды және бірнеше марапаттарға ие болды, соның ішінде бірінші рет Екінші пландағы үздік ер ролі номинациясы бойынша Оскар және Алтын глобус сыйлықтарының иегері атанады және Екінші пландағы үздік ер ролі үшін АҚШ Гильдия киноактерлер сыйлығымен марапатталынады.

2013 жылы «Америкалық сергелдең» драмалық комедиясында ойнайды, сол үшін Бейл екінші рет Оскар номинациясына түседі және бұл номинация бірінші рет үздік ер ролі үшін еді.

Continue Reading

Дерек

Футзалдан ел біріншілігіне қатысқан футболшылардың орташа жасы – 23 де

Published

on

6 сәуір, KAZNEWS. Моңғолия Президентінің қолдауымен Дорноговь аймағының Сайншанд қаласында ұйымдастырылған футзалдан 21 аймақтар арасындағы «Ұлттық кубок-2023» ел біріншілігі аяқталды. 

Баян-Өлгий аймағының құрамасы алғаш рет 4 -ші орынға тұрақтап, 1 миллион 500 мың төгрөг ақшалай сыйлықмен марапатталды.

Казньюс ақпарат агенттігі аталмыш ел біріншілігіне қатысқан ойыншылардың орташа жасын есептеп шығарды.

Казньюс сараптамасына сүйенсек, К.Наурызғажы бапкерлік еткен футболшыларымыздың орташа жасы – 23 де.

Ең кішкенесі 16 жаста, ең үлкені 32 жаста екенін байқауға болады. 

Н.Халук 16, З.Капитрон 17, Т.Серлан, С.Ердос, М.Айболат, Е.Ақжол 21, Т.Бақыт 22, Қ.Дәуренбек, Қ.Ерқанат 23, М.Ертіс, Т.Ақжол 25, А.Айдын 26, Б.Ертіс 29, А.Тұрар 32 жаста.

Continue Reading
Advertisement

Бізге жазылыңыз

Сөзге тиек

Дерек12 months ago

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды, деп хабарлайды qazradio.fm Ақорданың баспасөз қызметіне сілтеме жасап. Түркі мемлекеттері ұйымының...

Дерек1 year ago

Айдағы Үндістанның станциясы «ұйқы» режиміне көшеді

05 қыркүйек, KAZNEWS. Айдың бетінде күн батып, түн басталған кезде Үндістанның қондырғыш станциясы мен өздігінен жүретін станциялары «ұйқы» режиміне көшеді....

Дерек1 year ago

Кристиан Бэйл батыс Моңғолияға саяхаттады. #Бэтмэн😀

24 шілде, KAZNEWS. Жоғарғы суреттегі азамат әйгілі актер Кристиан Бэйл. Ол шілде айында батыс Моңғолияда саяхаттап, көшпенділердің салт дәстүрімен танысып...

Дерек2 years ago

Футзалдан ел біріншілігіне қатысқан футболшылардың орташа жасы – 23 де

6 сәуір, KAZNEWS. Моңғолия Президентінің қолдауымен Дорноговь аймағының Сайншанд қаласында ұйымдастырылған футзалдан 21 аймақтар арасындағы «Ұлттық кубок-2023» ел біріншілігі аяқталды. ...

Дерек2 years ago

Таба аласыз ба? Моңғолияда ілбіс суретке түсіп қалды

Ұлыбританиялық DailyMail басылымы америкалық фотограф Макса Воның суретін жариялады. Суретте Алтай тауларының тау-тасты шатқалында сирек кездесетін ілбіс түсірілген. Ерекше ілбісті...

Дерек2 years ago

1903-2023 жыл аралығындағы қоян жылында есте қалған оқиғалар

06 қаңтар, KAZNEWS. Қоян жылы– барыс жылынан соң, ұлу жылынан бұрын келетін мүшел есебінің төртінші жылы. Қоян қазақтың шаруашылық тарихында...

Дерек2 years ago

Жылдың үздік 10 оқиғасы – KAZNEWS

24 желтоқсан. KAZNEWS ақпараттық агенттігі жыл сайын «Жылдың үздік 10 оқиғасын» анықтауды дәстүрге айналдырған. Агенттіктің көзқарасы бойынша 2022 жылдың үздік...

Дерек2 years ago

Тұрды Төлекенұлы туралы деректі фильм жарыққа шықты

04 желтоқсан, KAZNEWS. Көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, Қобда беті қазақтары (Монғолия) арасынан мемлекеттік лауазым атқарған алғашқы қайраткерлердің бірі Тұрды...

Басты назарда