Connect with us

Дерек

Сұлтан Тәукейұлының «Сеңгір таулар» романы туралы

Published

on

17 қараша, KAZNEWS. Моңғолияның еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, Моңғолия жазушылар одағы сыйлығының иегері, Мемлекет, қоғам қайраткері Сұлтан Тәукейұлының «Сеңгір таулар» романынан үзінді ұсынамыз.

Ғалым, жазушы, аудармашы, драматург Сұлтан Тәукейұлы повесть, драма, әңгіме, роман сияқты әдебиеттің барлық жанрларында жазып, өз оқырманын тәнті еткен кейінгі буынға үлгі боларлық қаламгер.

Жазушының «Арман тау», «Арыстардың арманы», «Алмас қылыш» романдары қазақ оқырмандарына танымал.

Сондай-ақ «Тағылым» атты ғұмырнамалы эссе романы арқылы 2019 жылы Моңғолия Үкімет орнының Д.Нацагдорж атындағы сыйлығына ие болды. Бала кезінен жазушы болуды армандаған. Сол арманы 40 жылдан кейін орындалған. Әдеби бастамасын 1963 жылы алғаш аударма арқылы бастаған. Тарихи тақырыпты таңдаған жазушы алғашқы романның 1-ші кітабы «Сүмбэр уулс» (Көк сеңгір) атпен 1986 жылы, 2-ші кітабы «Уулын шуурга» (Тау бораны) атпен 1991 жылы басылып моңғол тілінде жарық көрді. (Қәзірде Д.Нацагдорж атындағы Ұланбатыр қаласының Орталық кітапханасы хорында маңғол тілінде сақтаулы.)

Сондай-ақ 2006 жылы Моңғолияның таңдамалы шығармаларының 108 томының қатарына енді. 2019 жылы жазушының өз аудармасы бойынша өңдеп, өзгерістер енгізе толықтырыла қазақ тілінде басылды.

Моңғолиядағы қазақтардың 1900 жылдан басталған қоғамдық және саяси құрылымын, халқының тұрмысын, мәдениетін, әдет-ғұрпын баяндайды. Сол кездегі қазақтың алдыңғы қатарлы қайраткерлерін, тарихи тұлғалары келешек ұрпақтар үшін күресін көркем әдеби кейіпкерлер арқылы жеткізеді.

Ең кедей күңнен мемлекет қайраткеріне дейін жоғарлаған Бектас, Мерген сияқылды қазақ пен урианхай халқының тұрмысын бейнеленген. Сондай-ақ сол кездегі монғол қоғамының алғашқы 50 жылындағы өзгерістерді көрсетеді. Революцияға дейінгі феодалдық қоғамның бейнесі, Октябрь төңкеріс әсері, ақ-қызылдың күресі, 1930 жылдардағы халықтық революциядан кейінгі қуғын-сүргін сияқты барлық кезеңді қазақ халқы қалай бастан кешіргенін сол замандағы халық жанашырларының күресуімен Моңғолияның партия органдарының қолдауымен Баян-Өлгий аймағын құрғанымен аяқталады.

КӨКСЕҢГІР (Бірінші кітап)

«Бейқұт өмірді аңсау» атта аңыз немесе бет ашар

Бірінші бөлім. ЕСКЕКСІЗ ҚАЙЫҚ
1. Кір жуып, кіндік кескен жер
2. Салтанат
3. Дау
4. Қарымта
5. Қапаста
6. Реніш пен қуаныш
7. Жат жақсы ағайынан таныс болса
8. Қоңторғай тіршілік
9. Келелі кеңес
10. Қанды кек
11. Тамшы тердің құны
12. Тоғыз жолдың торабы
13. Алыс сапар

Екінші бөлім. БАҚТАЛАС
1. Өткен күндер күмбірі
2. Жолы үлкен адам
3. Құлшаылық
4. Есекдәме
5. Жер мен көктің жеті қаты
6. Әліп, бидің кереметі
7. Қажылық парыз
8. Оралу
9. Өшпенді ел
10. Шожыға барар жол
11. Жау қайда деме жар астында
12. Өрікті көлдің толқыны
13. Бітер істің басына, жақсы келер қасына
14. Ата мекенде
15. Жау жағадан алғанда бөрі етектен алады
16. Құн
17. Қасірет
18. Өліп тірілген адам
19. Сергелдең

Үшінші бөлім. КҮРЕС
1. Алысты көздеген адам
2. Шақырусыз қонақ
3. Үкірдайдың мөрі
4. Жауынның алды дауыл
5. Орнын таппаған билік, опық жеген халық
6. Мешін жылғы жұт
7. Әкемнің қамшысы
8. Өлгий өткелінде
9. Сәтті кездесу
10. Кіші Иван деген кім?
11. Сағсайдың құйғанында
12. Жаралы таулар
13. Қыран бүркіт қияда өледі
14. Аманат
«Ақиқат» әңгіме немесе аяқтау

ТАУ БОРАНЫ (Екінші кітап)
Бірінші бөлім. АЛАН-ЕЛЕҢ
1. Табынар тәңірім
2. Түмен жұрттың тілегі
3. Қыста еріген қар
4. Бөтен есім, бөгде адам
5. Көңілдің нәзік пернесі
6. Бір күнгі танысқы мың күн сәлем

Екінші бөлім. АЛАСАПЫРАН
1. Махаббат қызық мол күндер
2. Шайтанның ойнағы
3. Сағыныш
4. Жаңалықтың жаршысы
5. Қызу әңгіме, қызылкеңірдек талас
6. Үзілмеген үміт
7. Таңғажайып дүние
8. Дырдулы той, дүбірлі түн
9. Алысты жақындатқан күндер
10. Өгдеп келген қонақ
11. Ақбайдың тапқан ақылы
12. Ант
13. Ана жұрт, ата мекен
14. Арылмаған сор, ашылмаған бақ
15. Күздің ащы ыстығы
16. Қаздар қайтып келеді
17. Қобалжу
18. Алтайдан Анадолға дейін
19. Құлазу

Үшінші бөлім. ҚАРА БОРАН
1. Тау бораны
2. Қайта қауышар ма екенбіз?
3. Абақты үйі, азапты тергеу
4. Тарығу
5. Зарығу
6. Торығу
7. Ұмыталмас кездесу
8. Сенім
9. Медеу
10. Тосын қонақ
11. Асыл мұрат

Материалды дайындаған: Рая Жақынбекқызы

Дерек

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды

Published

on

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды, деп хабарлайды qazradio.fm Ақорданың баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-шы саммиті аясында қол қойылған құжаттар тізімі:

1. Астана Актісі;

2. Түркі мемлекеттері ұйымы 10-шы саммитінің декларациясы;

3. Өзбекстан Президенті Шавкат Мирзиёевті «Түркі әлемінің ең жоғарғы орденімен» марапаттау туралы мемлекеттер басшыларының шешімі;

4. Түркі әлемінің қаржы орталықтары мәртебесін беру туралы мемлекеттер басшыларының шешімі;

5. Түркі ынтымақтастығы ұйымдарының жаңа туларын қабылдау туралы шешім;

6. Тағайындаулар туралы мемлекеттер басшыларының шешімі;

7. Экономикалық ынтымақтастық ұйымына Түркі мемлекеттері ұйымының байқаушы мәртебесін беру туралы шешім;

8. 6 ақпан – Табиғи апаттар құрбандарын еске алу және Түркі мемлекеттері ұйымының ынтымақтастығы күні деп бекіту туралы шешім;

9. Түркі мемлекеттері ұйымы Хатшылығының бюджетін басқару ережесі туралы шешім;

10. «Түркі мемлекеттері ұйымы Тұрақты өкілдері жөніндегі ережені» әзірлеу туралы шешім;

11. Түркі мемлекеттері ұйымына мүше мемлекеттердің тиісті мекемелері арасындағы метрология саласындағы ынтымақтастық туралы хаттама;

12. Түркі мемлекеттері ұйымының 2023-2027 жылдарға арналған көлік байланысы бағдарламасын іске асыру жөніндегі бірлескен іс-шаралар жоспары (жол картасы).

Continue Reading

Дерек

Айдағы Үндістанның станциясы «ұйқы» режиміне көшеді

Published

on

05 қыркүйек, KAZNEWS. Айдың бетінде күн батып, түн басталған кезде Үндістанның қондырғыш станциясы мен өздігінен жүретін станциялары «ұйқы» режиміне көшеді.

Үндістанның Ғарышты зерттеу ұйымы (ISRO) ай бетіндегі күн батып, түн басталғаннан кейін, станциялары шамамен 22 қыркүйекте қайта жұмыс істей бастайды деп хабарлады.

Жоғарыда аталған станциялардың батареялары күн сәулесімен қуатталады.

Айдағы бір тәулік төрт аптадан астам уақытты құрайды. 

23 тамызда Үндістанның «Чандрайан-3» станциясы «Викрам» қондырғышын айға сәтті қондырған.

Викрам станциясының корпусына бекітілген Прагяан өздігінен жүретін станциясы ай бетінде жұмыс істей бастады.

Continue Reading

Дерек

Кристиан Бэйл батыс Моңғолияға саяхаттады. #Бэтмэн😀

Published

on

24 шілде, KAZNEWS. Жоғарғы суреттегі азамат әйгілі актер Кристиан Бэйл. Ол шілде айында батыс Моңғолияда саяхаттап, көшпенділердің салт дәстүрімен танысып қайтты.

Сонымен Кристиан Бэйл деген кім?

Кристиан Чарльз Филип Бэйл (ағылш. Christian Charles Philip Bale; 30 қаңтар 1974, Пембрукшир, Уэльс, Ұлыбритания) — ағылшын актері. Алғашқы кинокарьерасын тәуелсіз шағын жобалардан бастаған.

Бейл 13 жасында Стивен Спилбергтің «Күн Империясы» (1987) фильмінде ойнаған ролінде алғаш рет көрермен көзіне түсті. 2000 жылы «Америкалық Есалаң» картинасында қанішер Патрик Бэтменді сомдаған үшін кино сыншылар назарына ілікті. Ол «Машинист» (2004) киносында Тревор Резникті ойнау үшін 63 фунт салмақ тастайды, сол үшін оған актерлік шебері үшін жақсы абырой алып келеді.

Кристиан Бейл Кристофер Нолан режиссерлік еткен «Бэтмен: Бастама» (2005), «Қара сері» (2008) және «Қара сері: Жандану» (2012) трилогиясында Брюс Уэйн/Бэтменді ойнағаннан кейін көпшілікке таныла бастады. «Күрескер» (2010) биографиялық фильмінде Дикки Эклундты сомдағаны үшін Бейл сыншылардан жақсы баға алды және бірнеше марапаттарға ие болды, соның ішінде бірінші рет Екінші пландағы үздік ер ролі номинациясы бойынша Оскар және Алтын глобус сыйлықтарының иегері атанады және Екінші пландағы үздік ер ролі үшін АҚШ Гильдия киноактерлер сыйлығымен марапатталынады.

2013 жылы «Америкалық сергелдең» драмалық комедиясында ойнайды, сол үшін Бейл екінші рет Оскар номинациясына түседі және бұл номинация бірінші рет үздік ер ролі үшін еді.

Continue Reading

Дерек

Футзалдан ел біріншілігіне қатысқан футболшылардың орташа жасы – 23 де

Published

on

6 сәуір, KAZNEWS. Моңғолия Президентінің қолдауымен Дорноговь аймағының Сайншанд қаласында ұйымдастырылған футзалдан 21 аймақтар арасындағы «Ұлттық кубок-2023» ел біріншілігі аяқталды. 

Баян-Өлгий аймағының құрамасы алғаш рет 4 -ші орынға тұрақтап, 1 миллион 500 мың төгрөг ақшалай сыйлықмен марапатталды.

Казньюс ақпарат агенттігі аталмыш ел біріншілігіне қатысқан ойыншылардың орташа жасын есептеп шығарды.

Казньюс сараптамасына сүйенсек, К.Наурызғажы бапкерлік еткен футболшыларымыздың орташа жасы – 23 де.

Ең кішкенесі 16 жаста, ең үлкені 32 жаста екенін байқауға болады. 

Н.Халук 16, З.Капитрон 17, Т.Серлан, С.Ердос, М.Айболат, Е.Ақжол 21, Т.Бақыт 22, Қ.Дәуренбек, Қ.Ерқанат 23, М.Ертіс, Т.Ақжол 25, А.Айдын 26, Б.Ертіс 29, А.Тұрар 32 жаста.

Continue Reading
Advertisement

Бізге жазылыңыз

Сөзге тиек

Дерек1 year ago

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды

Түркі мемлекеттері ұйымының 10-саммиті аясында 12 құжаттарқа қол қойылды, деп хабарлайды qazradio.fm Ақорданың баспасөз қызметіне сілтеме жасап. Түркі мемлекеттері ұйымының...

Дерек1 year ago

Айдағы Үндістанның станциясы «ұйқы» режиміне көшеді

05 қыркүйек, KAZNEWS. Айдың бетінде күн батып, түн басталған кезде Үндістанның қондырғыш станциясы мен өздігінен жүретін станциялары «ұйқы» режиміне көшеді....

Дерек1 year ago

Кристиан Бэйл батыс Моңғолияға саяхаттады. #Бэтмэн😀

24 шілде, KAZNEWS. Жоғарғы суреттегі азамат әйгілі актер Кристиан Бэйл. Ол шілде айында батыс Моңғолияда саяхаттап, көшпенділердің салт дәстүрімен танысып...

Дерек2 years ago

Футзалдан ел біріншілігіне қатысқан футболшылардың орташа жасы – 23 де

6 сәуір, KAZNEWS. Моңғолия Президентінің қолдауымен Дорноговь аймағының Сайншанд қаласында ұйымдастырылған футзалдан 21 аймақтар арасындағы «Ұлттық кубок-2023» ел біріншілігі аяқталды. ...

Дерек2 years ago

Таба аласыз ба? Моңғолияда ілбіс суретке түсіп қалды

Ұлыбританиялық DailyMail басылымы америкалық фотограф Макса Воның суретін жариялады. Суретте Алтай тауларының тау-тасты шатқалында сирек кездесетін ілбіс түсірілген. Ерекше ілбісті...

Дерек2 years ago

1903-2023 жыл аралығындағы қоян жылында есте қалған оқиғалар

06 қаңтар, KAZNEWS. Қоян жылы– барыс жылынан соң, ұлу жылынан бұрын келетін мүшел есебінің төртінші жылы. Қоян қазақтың шаруашылық тарихында...

Дерек2 years ago

Жылдың үздік 10 оқиғасы – KAZNEWS

24 желтоқсан. KAZNEWS ақпараттық агенттігі жыл сайын «Жылдың үздік 10 оқиғасын» анықтауды дәстүрге айналдырған. Агенттіктің көзқарасы бойынша 2022 жылдың үздік...

Дерек2 years ago

Тұрды Төлекенұлы туралы деректі фильм жарыққа шықты

04 желтоқсан, KAZNEWS. Көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, Қобда беті қазақтары (Монғолия) арасынан мемлекеттік лауазым атқарған алғашқы қайраткерлердің бірі Тұрды...

Басты назарда