04 қыркүйек, KAZNEWS. Саяхатшы Х.Энхтайван әлеуметтік желісінде Ікей батыр Мәзімұлы туралы қызықты жазба жариялап, қазақтың қайсар ұлы туралы мәліметпен бөлісіп, жастарға батыр туралы кеңірек оқуға шақырды.
Баян-Өлгий аймағына саяхаттап барған жастардың бәрі осынау керемет ескерткіштің жанында тұрып суретке түсіп жатқаны байқалады. «Кімнің баласы, не үшін осылай мәңгілік естелікке айналған…» деген ой кейбіреулерді мазалағаны сөзсіз. Бұл Моңғол Халық Республикасының батыры, қазақ халқының қайсар ұлы Ікей Мәзімұлының ескерткіші.
1939 жылы Жапония милитаристері Моңғолия жеріне Халхин ғол бойында басып кіргенде Ікей Мәзімұлы соғысқа Л.Дандар басқарған 6-атты әскер дивизиясының 15-полк командирі ретінде қатысады. 1939 жылы 24 шілдеде Ікей Мәзімұлы жаудың қорғаныс шебін бұзып кіру бұйрығын алады. Ротасын бастап, самурайлардың шебін бұзып, қорғанысын тас-талқан етіп, зеңбіректің дөп тиген оғынан жараланып, соңғы демі шыққанша шабуылдап, отан үшін ерлікпен қаза табады.
Халхин гол соғысының аңызы Л.Дандар батыр жазушы С.Дашдооровқа берген сұхбатында: “Мені батыр дейсіңдер. Бірақ нағыз батыр – Мәзімнің Ікейі еді. Соғыс аяқталғанға дейін мен Ікейдей батырға кездескен емеспін. Ол соңғы бір тамшы қаны біткенше ротасын бастап майданда ерлік көрсетті…” деген. Кейін Халхин гол соғысының даталы мерекесінде Дандар батыр соғыс болған жерге барып Ікей батырдың жүрек шымырлатар тағдырын еске алып, тоқтамай жылаған деседі.
Ікей Мәзімұлы 1911 жылы Баян-Өлгий аймағының Дэлүүн өлкесінде туған. 1932 жылы өз қалауымен Моңғол Халық Армиясы сапына қабылданып, әскери өмірін Улаанбаатар қаласындағы Хужирбулан әскери горнизонында қатардағы солдаттан бастап, кешікпей Улаанхуарандағы Әскери жоғары мектепке қабылданады. Әскери мектепте оқып жүріп 1932 жылы батыс аймақтарды қамтыған ламалар көтерілісін жаншуға қатысып, ерлік көрсеткені үшін Бас қолбасшы Г.Дэмид тарапынан алмас қылыш, майдан медалдарымен сыйланады.
Әскери жоғары мектепті 1934 жылы бітірген Ікей әуелгі қызметін Улаанхуарандағы І атты дивизияның ІІ полкінде бөлімше басшысы, 1934-1939 жылдары Улиастайдағы атты әскерлер дивизиясында оқытушы қызметін атқарып тұрып 1939 жылдың мамыр айында Халқын-гол майданына аттанып, Тамсагбулагтағы IV дивизиясының II рота командиріне тағайындалып майданға қол бастап кірген. Шілденің 3-і күні Баянцагаан шайқасында асқан ерлік көрсетіп, Кеңес, Моңғол әскерлері арасында «Айбынды қыран» атанып ерекше құрметке ие болған.
Мәзімұлы Ікейге 1979 жылы Халхин гол соғысының 40 жылдық даталы мерекесінде “Моңғол Халық Республикасының Батыры” атағы берілген болатын.
Моңғол халқының қайсар ұлы, МХР-ның батыры Мәзімұлы Ікей туралы моңғол тілінде жарық көрген «Догшин бүргэдийн дууль», «Экей баатрын зүрхний гал» атты мақалаларды оқуды ұсынамын.