Моңғолияда

Университетте оқып жүр талай шетел баласы

Published

6 years ago

December 17, 2018

Алматы қаласының ЖОО орындарында қазақ тілін меңгеріп жатқан шетелдік студенттер көп. Жылдан жылға олардың саны артып келе жатыр деп сеніммен айта аламыз. Тіл меңгерушілердің бірқатары, елімізге қызмет бабымен келген болса, бірқатары достарының кеңес беруімен, ал енді біреулері екі жоғары оқу орны арасындағы келісімшартқа байланысты ауысу арқылы келген тыңдаушылар. Шетелдік тыңдаушылар қазақ тілін арнайы дайындалып жазылған оқу құралы арқылы үйренді. Бірінші аптада олар әліпбиді үйренуден бастайды. Содан кейін ғана жағдаяттық тақырыптарға негізделген лексика-грамматикалық тақырыптарды өтуден бастайды. Бас-аяғы бірнеше айдың көлемінде тілді ауыз толтырып айтарлықтай дәрежеде меңгеріп шығады. Олар қазақ тілін меңгеріп қана қоймай, қазақ халқының тарихынан, дәстүрінен, тұрмыс-тіршілігінен де мол ақпарат біледі, таныс болады. Соларың біразы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-да білім алып жатыр. Тіл үйренушілер Оңтүстік Корея, Қытай, Жапония, Мексика, Америка, Түркия, Сингапур, Швеция, Отүстік Африка, Моңғолия т.б. елден келген. Тыңдаушылар қазақ елінің қонақжайлылығына, Алматы қаласының әсемдігіне және тауларының әдемілігіне таңдарыстарын білдіріп жатады. Шетелдіктер жергілікті тұрғындарға, өзге ұлт өкілдеріне қарағанда тілді тез меңгеріп, тілдік ортаға, қарым-қатынасқа тез әрі жеңіл түсе және бейімделе алады. Оның себебі алға қойған мақсатында, мотивациясында және тіл үйретуде дәнекер тілдің болмауында деп айтуға болады. Тілді жетік меңгеріп кетпесе де, 10 айдың ішінде ауызекі сөйлеу тілін меңгеріп, тілдік ортаға шығып, өзінің қажетін сұрап ала алатындай жағдайға жетеді.
Шетелдіктердің тілдік және жалпы білім беру дайындығы кафедрасы қазақ тілін шет тілі ретінде оқытуда жетекші кафедра болып саналады. Сол себептен де қазақ тілін шет тілі ретінде оқытуға байланысты бағдарлама жасау кафедра оқытушыларының алдында тұрған мәселе еді. Тіл үйретуге байланысты туындаған мәселені жою мақсатында кафедра оқытушылары бағдарлама жазып, шетелдіктерге қазақ тілін үйретуге қатысты оқу құралдарын да шығарды. Шетелдік тыңдаушыларға қазақ тілін үйрету бағдарламасы да жалпыеуропалық, ресейлік қалыптарына негізделген қазақ тілін шетел азаматтарына оқытудың көп деңгейлік жүйесінің моделіне сай және соған сүйене отырып жасалынған.
Кафедра оқытушыларының авторлығымен баспадан шыққан бағдарламада сөйлеу әрекетінің барлық түрлері қамтылған. Аптасына грамматика, сөйлесім, жазылым, оқылым, тыңдалым әрекеттері жеке пән ретінде сабақ кестесіне енгізіліп, жеке-жеке дәрістер жүргізіледі. Бағдарлама тілді еркін және тез меңгеруге лайықталып жасалынған. Осы себептерге де байланысты тыңдаушылар тілді тез игеріп жатады. Тілді ең қиындау қабылдайтындардың қатарына қытай ұлтын жатқызуға болады. Себебі олардың келген контингентіне байланысты және тілінің иеро́глиф жазуына негізделгені де, сонымен бірге тілінің құрылымына байланысты да қиындықтар туып жатады. Қытай ұлты тілді ұзағырақ үйрену қажет, шамамен 2 жыл меңгерсе, тілі де, фонетикасы да жаттығып қалады. Және де тілді дұрыс түсініп, қарым-қатынасқа түсе алады. Бұл дегеніңіз 10 шақты айдың ішінде аталмыш ұлттың қазақ тілін меңгере алмайды, сөйлесім әрекетіне түсе алмайды деген пікір емес. Олар тілді бір кісідей қабылдайды және үйренеді де. Тек екі жылдық оқуда нәтиже жоғары болады деген сөз. Қате ойлап, жаңсақ пікір айтудан аулақпыз. Ал қазақ тілін тез меңгеретіндердің тізіміне корей және жапон ұлттарын енгізуге болады. Себебі олардың тілі қазақ тілінің құрылымына ұқсас келетіндігінде. Мысалы үшін корей және жапон тілдерінде етістік сөйлемнің соңында және де корей тілінде сөздерге бірнеше жалғаудың жалғана беретіндігі дәлел бола алады. Және де тілді тез үйреніп алатын халықтар тізіміне түркі тілдес бауырларымызды жатқызуға болады. Мысалыға, әзірбайжан, түрік, Қытай Халық Республикасынан келген ұйғыр ұлты және т.б. Бұл біздің тәжірибемізде кездесіп жүрген жағдай.

М.П. Ешимов
С.Р. Нұртілеуова
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
Шетелдіктердің тілдік және жалпы білім беру дайындығы
кафедрасының аға оқытушылары

Моңғолияда

Баян-Өлгий аймағының Әкімі қызметіне Заңғар Есентайұлы тағайындалды

Published

1 day ago

November 16, 2024

Kaznews Agency

Моңғолия Премьер-Министрінің өкімі бойынша Баян-Өлгий аймағының Әкімі қызметіне Заңғар Есентайұлын тағайындады. Бұл туралы Казньюс ақпарат агенттігі хабарлайды.

Жаңадан сайланған Баян-Өлгий аймақтық Азаматтар өкілдері Хуралының 28 қазан күнгі алғашқы мәжілісінде аймақтың жаңа әкіміне Заңғар Есентайұлының кандидатурасын қолдап, Моңғолия Премьер-Министріне ұсынған болатын.

Моңғолия Премьер-Министрінің өкімімен бұған дейін екі рет аймақтық азаматтар өкілдері Хуралының депутаты әрі аймақтық Демократиялық партия басшысы болған, Самал компаниясының директоры болып жұмыс жасаған Заңғар Есентайұлы Баян-Өлгий аймағының әкімі болып тағайындалды.

Моңғолияда

Қасым-Жомарт Тоқаевты салтанатты түрде қарсы алу рәсімі өтті

Published

3 weeks ago

October 29, 2024

Kaznews Agency

Моңғолияға мемлекеттік сапармен келген Қасым-Жомарт Тоқаевты салтанатты түрде қарсы алу рәсімі өтті
✔️Үкімет үйі алдындағы Сұхбаатар алаңында құрмет қарауылы және сауыт киген салт атты моңғол жауынгерлері сап түзеп тұрды. Құрмет қарауылы бастығының рапортынан кейін екі елдің мемлекеттік әнұрандары шырқалды, мемлекеттер басшылары бір-біріне ресми делегация мүшелерін таныстырды.
✔️Содан соң Қасым-Жомарт Тоқаев Құрметті қонақтар кітабына қолтаңба қалдырды.
✔️Салтанатты рәсімнен кейін президенттер келіссөз залына барды.

Моңғолияда

Моңғолия Президенті мен Қазақстан Республикасы Президенті келісім шартқа қол қойды

Published

3 weeks ago

October 29, 2024

Kaznews Agency

Моңғолия Президенті Ухнаагийн Хүрэлсүх пен Қазақстан Республикасы Президентінің Қасым-Жомарт Тоқаев төмендегідей құжаттарға қол қойды:
1. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Моңғолия Үкіметі арасындағы зейнетақы саласындағы ынтымақтастық туралы келісім;
2. Қазақстан Республикасы мен Моңғолия арасындағы 2025-2027 жылдарға арналған сауда-экономикалық ынтымақтастықты жандандыру жөніндегі жол картасы;
3. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Моңғолия Үкіметі арасындағы авиациялық іздестіру және құтқару саласындағы ынтымақтастық туралы келісім;
4. Қазақстан Республикасының Көлік министрлігі мен Моңғолияның Жол және көлік саласын дамыту министрлігі арасындағы автомобиль жолдарын дамыту туралы меморандум;
5. Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі мен Моңғолияның Сыртқы істер министрлігі арасындағы 2025-2027 жылдарға арналған ынтымақтастық туралы жоспар;
6. Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі мен Моңғолияның Мәдениет, спорт, туризм және жастар ісі жөніндегі министрлігі арасындағы мәдениет саласындағы ынтымақтастық туралы меморандум;
7. Қазақстан Республикасының Туризм және спорт министрлігі мен Моңғолияның Мәдениет, спорт, туризм және жастар ісі жөніндегі министрлігі арасындағы туризм саласындағы ынтымақтастық туралы меморандум;
8. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі мен Моңғолияның Азық-түлік, ауыл шаруашылығы және жеңіл өнеркәсіп министрлігі арасындағы ынтымақтастық туралы меморандум;
9. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитеті мен Моңғолияның Бас ветеринариялық басқармасы арасындағы ветеринария қызметі және карантин саласындағы өзара түсіністік туралы меморандум;
10. Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мен Моңғолияның Цифрлық даму, инновациялар және коммуникациялар министрлігі арасындағы ынтымақтастық туралы меморандум;
11. Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі мен Моңғолияның Атом энергиясы жөніндегі комиссияның атқарушы кеңсесі арасындағы атом энергетикасы саласындағы ынтымақтастық туралы меморандум.

Моңғолияда

Баян-Өлгий аймағының АӨХ-ның төрағасы қызметіне Бегарыс Алданышұлы тағайындалды

Published

3 weeks ago

October 28, 2024

Kaznews Agency

Баян-Өлгий аймағының Азаматтар Өкілдері Хуралының төрағасы қызметіне Бегарыс Алданышұлы тағайындалды.

Баян-Өлгий аймағының Демократиялық партия бастығы Бегарыс Алданышұлы 1992 жылы Баян-Өлгий аймағының Толбо сұмынында дүниеге келген.
2010 жылы Өлгий қаласындағы жалпы білім беретін Бастама мектебін, 2015 жылы Ғылым, технология ұлттық университетін инженер-құрылысшы мамандығы бойынша тәмамдап, 2019 жылы Қазақстан Республикасының Сәтбаев университетінде техникалық ғылымдар магистрі дәрежесін алған.
Бегарыс Алданышұлы 2017-2021 жылдары «Назар Авто» компаниясының атқарушы директоры болса, 2021 жылы «Мөстийн Ундарга» компаниясының директоры қызметін жалғастыруда.
2010 жылдан Баян-Өлгий аймағының Демократиялық партияның мүшесі, 2016 жылы Демократиялық партияның комитетінің мүшесі, 2016-2020 жылдары Демократиялық партия комитетінің басқарма мүшесі, 2023 жылы аймақтық Демократиялық партияның бастығы қызметін атқаруда.
Естеріңізге салсақ, Бегарыс Алданышұлы аймақтағы ең ірі «Happy Town» тұрғын кешенін тұрғызған іскер азамат.