Жаңа есім
Turan World компаниясының директоры Ерболат Әшікұлының жұмыс тәсілі қандай?
KAZNEWS агенттігі сіздерге жаңа бағытта “Іскер азамат” жобасының алғашқы қонағын таныстырып отыр. Ол, жастарға үлгі болып жүрген жас кәсіпкер, Turan World компаниясының директоры Ерболат Әшікұлы.
Мекен жайы: Моңғолия, Улаанбаатар қаласы
Сошиал парақшалары: Er Polat Aşık (Фейсбүүк)
Әлбетте, адамға баспана қажет, бірақ ол баспана саған табыс әкелмейді. Ал бизнесіңді жақсы жасасаң, ол саған бір емес, уақыты келгенде бірнеше үй алып береді.
-Әңгімені туған өлкеңізден бастасақ. Қайда туып, қайдан білім алдыңыз?
Мен 1980 жылы Моңғолияның Қобда аймағында дүниеге келдім. Әкем әскери бөлімде дивизион командирі болып қызмет атқарғандықтан балалық шағым Қобда қаласында өтті. Ата-анам Баян-Өлгий аймағының Алтанцөгц (Ақши) ауылының тумасы. 1994 жылы Өлгий қаласына көшіп келіп, 2–мектепте оқып, орта білімнің соңғы үш жылын Моңғол-Түрік бірлескен лицейінде жалғастырдым. Орта мектеп бітірген жылы әкеміз дүниеден өтті.
Мамандық таңдауда көкем Шаяхметтің ақыл кеңесіне жүгіндім. Математика, статистика мамандығы жайлы хабарым аз болса да, математикамен байланысты болған соң таңдауда қателескен жоқпын. Улаанбаатар қаласындағы Мемлекеттік университетті математика және статистика мамандығы бойынша тәмамдадым. Студент кезімде бос уақытымды құр жібермей, жұмыс істеп ақша табуды ойладым. Түрік лицейінен ағылшын тілі, математика мен информатиканы жақсы оқығаным университеттің бірінші курсында аталмыш сабақтардан босатылуға себеп болды. Мен үшінші курс болғанымда екі інім де бірінші және екінші курс студенті атанып, азырқанбас ауыртпалық салған жылдар болды. Не үшін мен математика факультетінде оқып жүрмін деп өзімді жігерлендіріп, ауыл аралап, орта мектепте оқитын балаларды дайындап, үйірмелер аштым. Түрік тіліне жүйріктілігімнің игілігін де көріп, журналға аударма жасап, баспаханаларда жұмыс жасап жүрдім. Үшінші курс бітірген соң Түркияның Моңғолиядағы ТИКА халықаралық ұйымына аудармашы болып орналастым.
Кәсіпкерлікке қадам
2002-2010 жылға дейін ТИКА, «Дэлхийн Зөн», «Эмпати» қатарлы халықаралық ұйымдарда аудармашы, менежер, экономист қызметтерін атқардым. 2011 жылы Эмпатиде 2005-2008 жылдары бастығым болған түрік азаматы еліне қайтарында 2008 жылы кұрған компаниясының 50 пайыздық үлесін сатып алдым. Баспана алуға жинақтап жүрген азын-аулақ ақшам бар еді. Бір ағамыздың айтқан: «Әлбетте, адамға баспана қажет, бірақ ол баспана саған табыс әкелмейді. Ал бизнесіңді жақсы жасасаң, ол саған бір емес, уақыты келгенде бірнеше үй алып береді,» – деген әңгімесі есіме түсті. Сол жылдардан бері осы компания ісін жүргізіп келемін. Қазір компаниядағы үлесім 100 пайызға жетті.
-Тұтынушыларға қандай қызмет ұсынасыздар?
Компаниямыз қазір 3 бағытта кызмет көрсетеді. Олардын бастысы – математика пәні бойынша 5-12 сынып оқушыларын емтиханға дайындау. Ол «Fast Center» деп аталады. Астанамызға ақырындап танылып келеді. Сонымен қатар моңғолша, түрікше аудармалар жасаймыз. Аударма бюромыз бар. Өз басым осы уақытқа дейін 20-ға жуық кітап аударыппын. Жинаған азын-аулақ тәжірибеміз бар деуге болады. Соңғысы Түркиядан туристер әкеліп жүрміз. Туризм саласында бақ сынаудамыз.
-Алға қойған мақсаттарыңыз қандай?
Максатымыз көп. Биылғы жылы компаниямыздың бөлімшелерін екі-үш аймаққа және Қазақстанға ашатын жоспарымыз бар. Кез келген адамның және ұйымның әртүрлі мақсаттары мен жоспарлары болады. Бірақ ол қарапайым халыққа сонша маңызды емес шығар. Ең әуелі еліміз, соның ішінде тендессіз ұлт ұрпағы ретінде аймағымыз жастарын дамытуда түрлі жоспарлар мен мақсаттарымыз болса екен деп ойлаймын.
Сонау 1970-1980 жылдардағы ағаларымыздың жеткен шыңына тағы бір мәрте жетсек екен. Еліміз өркеніне көптеген жастарымыздың үлесі болса, сол аға буынның сенімін ақтасақ деп армандаймын. Әрбір салада жақсы жетістікке жеткен қандастарымыз баршылық. Көпке топырақ шашуға болмайды. Бірақ қазіргі нәтижелеріміз дана халқымыздың ұрпағына жеткілікті емес.
“Тас қараңғыны қарғағанша, сен де бір шам жақ”
Бір кездері халқаның «әнін Қабылаш айтады», «құрылысын Тілейхан салады», «басын Хайролла емдейді», «Ләтіп күлдіреді» деген бір тәмсіл болған-ды. Сол ағалардың жеткен шыңына тағы бір мәрте жеткенде ғана аға буынның сенімін ақтаған боламыз. “Тас қараңғыны қарғағанша, сен де бір шам жақ” деген жақсы сөз бар. Сол себепті мен өз басым аймағымыздың оқушыларына, мектеп бітірер жастарымызға жыл сайын жалпылай тестілеу емтиханынан соңы болып келгенді өзгертуге, ілгерлетуге тырыссақ, соған аз да болса, себепші болсам деген ойдамын.
-Әлеуметтік желіде аталмыш тесттен 800 ұпай алған оқушыларға 800000 төгрөг сыйақы үлестіремін деп уәде бердіңіз. Бұл жоғарыда айтқан әңгімеңізге байланысты болар?
Рас айтасыз. Бұл ең бергі жағы. Математик ретінде өз саламда табысқа жеткен жастарымызға осындай сыйақы беруді уәде ете келе, әр саладағы құрдастар мен достарды да осы бір акцияға қосылуға шақырамын.
Мысалы, мықты дәрігер достарымды химия, биология пәнінен, аудармашы немесе туризм саласындағы таныстарға ағылшын немесе орыс тілі пәндерінен 800 ұпай алғандарға деген сияқты сыйақы тағайындаса деп үндеймін.
Меніңше, арамызда білімді сүйетін, білім жолын қуған көптеген азаматтар бар. Негізгісі соларды осы бір жақсы бастамаға шақыру, үлгі болу деп ойлаймын. Басқа да қарқынды істер жасауға болады. Мысалы, білім саласына арналған бір қор құруға, осы мақсатта жұмсалатын қаржы жинауға мүмкіндік бар. Тіпті болмаса, әр салада көш бастап жүрген қандастарымыздың кеңесін алу қиын емес болар. Ел астанасындағы өзім шамалас бір қатар жастардан дәрігер, IT, инженер, экономист және кәсіпкерлер өз тәжірибелерін және кеңестерін аямай бөліседі деп сенемін.
-Мектеп бітірер жастарымызға қай саланың өзектілігі артады, қандай мамандық таңдаған дұрыс болады деген кеңес бере аласыз?
Бұл мәселені қолға алғанда қазіргі өркениет сұранысы мен еліміздің болашағымен қатар қарастырған жөн. Ең әуелі әрбір жасөспірім өзінің не қалайтынын, қай маманға икемі барын бағамдап, елімізге немесе жалпы адамзатқа “қалай қызмет етемін” деген ауқымда ойлауы керек. Себебі жалпы адамдарға, адамзатқа пайдалы болу үшін сүрген өмір, кешкен ғұмыр мағыналы болады деп ойлаймын. Бір жылдары «экономист болу керек» деп елдің бәрі соны оқыды. Тағы бір кезең келді «заң оқу керек» деген. Жұрттың барлығы заңгер болды. Қазір солардың қаншасы сол мамандық бойынша қызмет істеп жүргені беймәлім.
Дегенмен де жастарға берер кеңесім «ешкімнен ештеңе күтпей, өздері іздену керек».
Аймақтық білім басқармасы сынды ұйымдар жыл сайын мектеп бітіретін жастарға осындай мәлімет, кеңес беретін семинар, сол мамандыққа ие болған азаматтарымызды шақырып, тікелей оқушыларымызбен кездесу ұйымдастырса, сол арқылы жастарымыз маман таңдауына көмек болар еді. Сонымен қатар аймақ әкімшілігі және тағы басқа да мекемелерден келер жылдары қандай маманға, қанша кісіге жұмыс орны болатынын хабарлай отырса жаман болар ма еді?!
-Рухани құндылықтарды қалай дамытуға болады деген келесі сұрағымды дайындап отырып едім. Осыған байланысты бір бастама өзіңіз жасадыңыз.
Өз бастамасымен Мекей мұғалім атындағы математика олимпиадасын 4 жыл бойы ұйымдастырып, кей жылдары өзі қаржыландырып жүрген Темірхан мұғаліммен өткен жылы танысып, олимпиадада шебер есеп шығарғандарды марапаттауға үлесімізді қосқан едік.
Сол кісіден алғашында «не себепті осы олимпиаданы өткізіп жүрсіз» деп сұрап қалып едім: “Мұғалімім ғой марқұм”- дегені әлі есімде. Біздер соңғы жылдары ұстазға деген сый құрмет пен олардың сенімін ақтау үшінгі талпыныс, жалпы намыс деген нәрсені ұмытып бара жатқандаймыз. Бір кездегі ағаларымыз қандай мықты, адал болған десейші. Мысалы, осы Теміш мұғалім. Дәл сондай ұғым, қазіргі жастарда көп болмайды-ау деймін. Бірақ жастарды кінәламаймын. Себебі аға буыны болған біздер оларға үлгі бола алмадық.
Әркім қара басын ғана ойлаған қиын-қыстау заман аяқталайын деп қалды. Осыдан кейін көптеген өзгерістер болады деп сенемін. Кей салада оң өзгерістер бола бастағанын байқаған боларсыз. Қ.Айдос бастаған «Өлгий алыптары» клубы мұның айқын дәлелі. Заман бір болуды, бірлікте болуды талап ете бастады. Сол азаматтар бастаган игі іске біз де шамамызша үлесіміз болсын деп аймақтық «арслан» Н.Мұстафамен келісімшарт жасап едік, Х.Айнабек, К.Айдос деген азаматтар бір-бір балуанға айлық еңбекақы беретін келісімдер жасады.
«Дарынды моңғолдар» жобасының қатысушысы Бердібекке деген қандастарымыздың ықыласы да осы көсқарасыма айқын дәлел емес пе?!
Сел зардабын шеккендерге қол созушылар, ота жасатуға мәжбүр болған сәбилерге біздің азаматтардың жылу жинауы қатарлы көптеген іс шараларға куә болып жүрміз.
Мен бастама көтерген «челленжге» ілесіп, білімге көңіл бөлейік ағайын деп көпшілікті үндемекшімін. Мүмкіндігі бар іскер азаматтар үздік оқитын жастарға грант тағайындайық, шетел гранттарына қалай қол жеткізуге байланысты оларға кеңес берейік!
-Ерболат мырза, сіз жігер мен энергияны кімнен, қайдан аласыз?
Жақсы сұрақ! Жігердің негізгі қайнар бұлағы иманнан болып табылады. Әлемдік үздіктердің ғибратты сөздері, оқыған кітаптарымдағы тамаша әңгімелер оның жалғасы болады.
Әкемнің мен туғанда есімімді ойлап тапқанда жазып қалдырған естеліктегі сөздері үнемі асқақ рух пен әрі оның маған деген сенімі үнемі энергия болып тұрады.
-Сіз қаншалықты кітап оқисыз? қазір қандай кітап/мақала/ оқып жатырсыз? Қандай музыкаларға әуессіз?
Кітап көп оқимын. Қазіргі таңда харизма туралы моңғолша аударылған кітап оқып бітірдім. Музыканы ұнатамын. Көніл күйіме байланысты болады. Таңертең жұмысқа барғанда “Ерке сылқым”-мен басталып жатса, кешінде термемен аяқталады.
-Бұл жобаға келесі қонақ ретінде кімді ұсынасыз?
Бұл жобаның алғашқы қонағына мені шақырғандарыңызға көп рахмет айтамын. Мен Т.Жанболат есімді азаматты ұсынамын. Улаанбаатар қаласында «Принцесс» атты клиника жұмыстатады. Сұхбаты қызықты болар дегенге сенімдімін.
-Істеріңізге мол табыс тілеймін!
Бұған дейін Бруней Даруссаламда көпір салған Ерғұлан Озатұлы естеріңізде ма? Олай болса жас қазақ инженері қазіргі таңда Малайзияда қызмет атқарып жүр.
1993 жылы Баян-Өлгийде туған ол 2015 жылы ҚХР-дың Шан Донг өлкесі, Шинг Дао қаласының Шан Донг техникалық университетін геодезиялық инженер мамандығымен бітірген.
Улаанбаатар қаласында халықаралық әуежәй құрылысынан инженерлік жүйе бағытында геодезиялық инженер болып алғашқы жұмысын бастаған. Кейін кореялық инженерлердің ұсынысы бойынша Бруней Даруссалам еліндегі “Tambouring bridge” жобасында, Филиппинде “Skyway” жобасында жұмыстаған. Ол өзіні тәжірибесі мен қытай тілін білуінің нәтижесінде Қытайлық “China state construction” компаниясына жұмысқа тұрған.
Малайзиядағы қызметі
Малайзияда “East Cost Rail Link” деп аталатын жобада жұмыстап келемін. Бұл Малакка бұғазындағы Порт-Кланг пен Малайзия түбегінің солтүстік-шығысындағы Кота Бхару мен Шығыс жағалаудағы экономикалық аймақ мемлекеттерін байланыстыратын стандартты екі жолды теміржол байланысы инфрақұрылымының жобасы.
Теміржол инфрақұрылымының жобасы жолаушыларды да, жүктерді де Малайзия түбегінің батыс жағалауынан шығыс жағалауына және керісінше тасымалдайтын болады. Құрылыс 2017 жылдың тамыз айында басталған.
2018 жылдан Malaysia Rail Link компаниясы China State Construction Company компаниясына ECRL жобасының инжиниринг, сатып алу, құрылыс және пайдалануға беру келісімшарты орнатылған.
Бұл жобада Site manager болып қызмет атқарамын.
Малайзия туралы
Малайзия – Азия құрлығындағы ең көп ұлтты мемлекет. 28 миллион халқы бар бұл елде жергілікті малай халқынан бөлек қытай, үнді және тағы басқа этникалық топ өкілдері өмір сүреді.
Сондықтан, мұнда барлық туристі жатырқамай, құшақ жая қарсы алады. Малайзияда туризмнің дамығаны соншалық 2015 жылы бұл елге келген туристер саны 25 миллионнан асып, жергілікті халықтың санына жетуге жақындаған.
Туристер Малайзияны, соның ішінде астанасы Куала- Лумпурды Азия құрлығындағы Тайланд, Камбоджа, Сингапур, Филлипин аралдары мен Индонезияға өтер транзиттік қала санайды.
Ал, кейбіреулері Куала – Лумпурды Дубайға ұқсатып, бұл жерге тек шоппинг жасау үшін екі үш күнге ғана келеді. Малай елінде жылдың төрт мезгілінде де жаз маусымы. Ауа температурасының жылдық орташа көрсеткіші +25-28°C градустан төмен түспейді.
30 маусым, KAZNEWS. Баян-Өлгий аймағының тумасы Райса Ерланбекқызы Халықаралық Қырғыз-Түрк “Манас” Университетін сәтті тәмамдап, алғаш рет “Manas award’s” жеңімпазы атанған. Бұл туралы Казньюс.мн тілшісіне айтып берді.
Райса Ерланбекқызы 1998 жылы Баян-Өлгий аймағы Булган сумынында дүниеге келген. Баян-Өлгийде жалпы білім беретін 2-ші мектепте және де Булган сумыны Ж.Какей атындағы мектебінде білім алып, оқу үздігі болып мектепті тәмәмдаған.
Мектеп қабырғасын аяқтаған соң сонау алыстағы Қырғыз еліне білім алуға сапар шегіп халықаралық Қырғыз-Түрік “Манас” Университетіне оқуға түсіп 2022-жылы “Халықаралық Синхрондық аудармашы” мамандығы бойынша білім алды.
Білім алу барысында білімге деген құштарлығы мен қатар қоғам белсендісі болып университет ішінде жүрілген “Халықаралық студенттік парламентінің” басшысы болып 5 жыл жұмыс атқарады.
Райса Ерланбекқызы университет үздігі деп танылып “Manas award’s” жеңімпазы атанады.
Университетте әр оқу жылы сайын ұйымдастырылатын “Manas award’s”атты университет үздіктерін анықтау сәтінде Райса Ерланбекқызы университет үздігі деп танылып “Manas award’s” жеңімпазы атанады.
Сондай-ақ, Райса 2022 жылы ТМД елдерінің (Ресей, Армения, Әзірбайжан, Беларусия, Қазақстан, Қырғызстан, Молдава, Тәжікстан, Өзбекстан, Түрікменстан, Грузия, Украйн) ең үздік 100 студентінің бірі болып абыроймен жоғарғы оқуын аяқтағанын айта кеткен жөн болар.
Қазіргі таңда Түркияның ірі “Touristalia” туркомпаниясының серіктесі атанып, Монғолиядағы бөлімшесінің меңгерушісі болумен қатар, 24 жасында өзінің жолдасы Ерғабыл Берікболмен бірге “Relax trip” компаниясының негізін қалаған.
“Relax trip” компаниясы Түркия, Дубай, Қырғызстан, Қазақстан, Өзбекстан, Монғолия елдері арасында саяхатшыларға туристік қызмет көрсетуде.
Сонымен қатар, оқушыларға Монғолия, Қазақстан мемлекеттерінен Швецария, Түркия университеттеріне және Қырғыз мемлекетіндегі халықаралық Қырғыз-Түрк “Манас” Университетіне грант арқылы тегін оқуға мүмкіндік алуына себепші болуда.
Қыз өссе елдің көркі, гүл өссе жердің көркі.
Райса қарындасымыздың елге деген жанашырлығы мен жастардың жанашыры болып жүргендігіне алғыс айтып, сәттілік тілейміз!
27 маусым, KAZNEWS. Шетелде білім алған, дарынды қазақ жастарының технологиялық компания құрып, көшбасшы атанып жүргені жайлы аз айтылып жүрген жоқ. Бүгін біз Казньюс ақпарат агенттігінің “Жаңа есім” жобасында Моңғолияда ақпараттық технология саласында топ жарып 2022 жылы «Цифрлық өнім конференциясы 2022» оқиғасынан «Үздік цифрлық өнім – мобильді қосымша» ретінде марапалған eClinic платформасының авторы “И Клиник” компаниясының негізін қалаушысы Ерлан Асқарұлы туралы қызықты ақпараттарды ұсынатын боламыз.
Ерлан Асқарұлы 2003 жылы Баян-Өлгий аймағындағы Бастама мектебін, 2007 жылы Ғылым, технология университетін програмист және электроник инженері қос мамандығы бойынша тәмамдап, 2014 жылы Жапонияда магистр дәрежесін қорғаған.
Мекенжайы: Моңғолия, Улаанбаатар қаласы
Қызметі: «И Клиник» компаниясының негізін қалаушы, Технология директоры CTO
Әлеуметтік парақшалары: @Erka Askhar
Програмист болуды бала күннен армандадыңыз ба?
Әке жолын қудым. Менің әкем Баян-Өлгий аймағында маңдай алды, бетке ұстар мықты, саңлақ инженерлердің бірі болды. Баян-Өлгий аймағының орталығы Өлгий қаласының сәнін келтіріп тұрған 360 метрлік радио антенасы тікелей әкемнің еңбектерінің бірі. Әкем көзі ашық, болашақты болжай алатын адам болғандықтан заманауи саланың яғни ақпараттық технология, цифрлық саланың инженері болуға бел будым. 2003 жылы Бастама мектебінен 10 – сыныпты тәмамдап конкурске түсіп математика пәнінен Баян-Өлгий аймағы бойынша 1-ші орынды иелендім. Әкем менің мықты инженер бола алатындай барлық мүмкіндікті жасап Програмист және Электроник инженер деген қос мамандық иесі болып Монғолияның Ғылым, технология университетін 2007 жылы тәмамдадым.
Университет бітірген соң шетелге шығу мүмкіндігі қалай болды?
2007 жылы университет бітірген соң Монголбанк (Ұлттық банк)-ның Ақпараттық қауіпсіздік департментінде алғаш мамандығым бойынша еңбек жолымды бастадым. Сонда жұмыстап жүрген кезде Индия [2009], Ұлы Британия [2010], АҚШ [2012] елдеріне барып мамандығым бойынша 1-3 aйлық курстарға қатысып білімімді жетілдіріп жүрдім. Дәл сол кезде міндетті түрде шетелде оқимын деп шешім шығарған болатынмын.
2011 жылдан бастап көптеген шәкірт ақылы бағдарлама, гранттарға материал тапсырып жүрдім. Алланың қалауымен 2012 жылы JICA -ның шәкірт ақысын ұтып алып, 2012-2014 жылдары аралығында Жапонияда магистратурада оқып білім алдым. Бұл кездері шетелдегі мүмкіндіктер мен Моңғолиядағы мүмкіндіктерді салыстырып, жеке кәсіппен айналысуға болатынын байқадым.
Кәсіпке алғашқы қадам қалай басталды? Eclinic платформасын құру идеясы қалай келді?
Eclinic платформасын құру идеясы жапонияда жүрген кезімде туындаған болатынмын. Содан бері жоспарлы түрде іске асырып келемін. Бірақ ешкімге жариялы түрде айтқан емеспін. Әр нәрсенің уақыты бар сияқты.
Міне платформамыз өз тұтынушылары бар үлкен платформаға, компаниямыз ойлаған межеден асып, қуатты компанияға айналды. 2022 жылдың сәуір айында “Eclinic” қосымшаның тұсаукесері өтті. Оған дейін “Eclinic health platform”-ны фундаментiне көп уақыт жұмсадық.
2022 жылы ұйымдастырылған «Цифрлық өнім конференциясы 2022» оқиғасынан «Үздік цифрлық өнім – мобильді қосымша» марапатын жеңіп алдық. Бұл марапат – тұтынушылардың уақытын үнемдегені, жұмысын жеңілдеткені, ақылды шешімдер ұсынғаны, денсаулық сақтау қызметтеріне қолжетімділікті арттырғаны және мүлдем жаңа келбет қосқаны үшін берілген.
Жуықта ғана ақпараттық қауіпсіздікі басқару жүйесі бойынша халықаралық ISO 27001 стандартын еңгіздік.
Eclinic платформасының тұтынушылары кімдер?
Аты айтып тұрғандай бұл платформа медицина саласына арналған. Жалпы Моңғолия бойынша 400+ астам аурухана біздің платформаны қолданады. Улаанбаатардағы барлық клиника, лаборатория біздің тұтынушымыз. Әрине тұтынушыларымыздың арасында Баян-Өлгийдегі ауруханаларда бар.
Жуықта ғана ақпараттық қауіпсіздікі басқару жүйесі бойынша халықаралық ISO 27001 стандартын еңгіздік.
Компаниямызға ISO 27001 халықаралық стандартына сәйкестігікті анықтау, сертификаттау жұмыстарын Аустралиялық компания жүзеге асырды.
Eclinic платформасын азаматтар да қолдана алады. Қандай бір ауруханаға диагоз тапсырған болсаңыз тікелей біздің платформадан жауабын алуға болады.
Eclinic компаниясында қанша қызметкер жұмыс жасайды?
Біздің компанияда 40+ астам қызметкер жұмыс жасайды. Компаниямыздың ерекшелігі IT және медицина саласындағы қызметкерлер жұмыстайды. Компанияның “Call Center” орталығында 10 шақты операторлар таңертеңнен кешке дейн тұтынушылардың сұрағына жауап беріп, техникалық қолдау көрсетеді.
Жасанды интелект бағытында жаңалық ашу үшін рентген суреттін оқып диагноз шығара алатын робот жасап жатырмыз.
“Eclinic” медицина саласынан өзге қандай бағытта бақ сынап жатыр?
Клоуд компютинг (cloud computing), жасанды интелект (Artificial intelligence), блокчейн (Blockchain) қатарлы жаңа технология саласында да бақ сынап, жобалар жасаудамыз.
Моңғолияда науқас жайындағы медициналық ақпарат құпия сақталады. Сондықтан біз платформамызды Америкадағы серверге орната алмаймыз. Сондықтан елімізде біраз инвестиция жасап өзіміздің «private cloud» инфрастрактурамызды тұрғыздық.
Жасанды интелект бағытында жаңалық ашу үшін рентген суреттін оқып диагноз шығара алатын робот жасап жатырмыз.
Елімізде Fintech, Edutech бағыттары қарқынды даму үсінде. Біз MedTech саласын мықтап дамытатын боламыз!
Блокчейн технологиясын қандай мақсатта пайдаланасыздар?
Кейбір азаматтар базадағы даталарымызда пайдаланып койн шығармақ деп ойлап қалуы мүмкін. Блокчейн өте үлкен сала. Біз блокчейнге тек дата сақтаймыз. Блокчейнге сақталған датаны ешкім, ешқашан өзгерте алмайды. Біздің өзге технологиялық компаниялардан артықшылығымыз да осы болар.
Бұған дейін компанияның қандай жетістіктерге жеттіңіздер?
Голомт банкден, ICT групптан және аппликейш жөніндегі қауымдастықтан әр түрлі марапаттар алыппыз.
«Цифрлық өнім конференциясы 2022» оқиғасынан Eclinic платформасы «Үздік цифрлық өнім – мобильді қосымша» ретінде марапалғаны бізді жігерлендірді.
Жұмысты қалай жоспарлайсыз?
Office 365 платформасының «Planner» деген қосымшасын көп керектенемін. Сонда жұмыстарымды жоспарлап, қандай проект қалай істелініп жатқанын бақылап отырамын.
Ең көп қолданатын жұмыс құралыңыз, қолданбалы бағдарламаларыңыз қандай?
Көбінде жұмысыма «MS Teams», «Planner» керектенем. Үйден қашықтықтан жұмыстаған сәтте «Google Meet», «Zoom» ыңғайлы. Сосын «source code» менеджментін жасау үшін GitLab керектенемін.
Уақыт үнемдеудің ұтымды тәсілі не?
Уақытты тек бір нәрсені жүзеге асыруға тырысыңыз, себебі адамның сана-сезімі бір нәрсеге ғана шоғырландырылған жағдайда оның миы өнімдірек жұмыс жасайды деп ойлаймын. Уакытты үнемдеудің тағы бір жолы жоспарлаған жұмысты дәл уақытында істеу керек. Кейінге қалтыра берсең табысқа жетпейсің. Жұмыс сағатында жұмысты тиянақты істеп, үйге барып семияңа көңіл бөлу керек.
Кітап көп оқисыз ба? Дәл қазір қандай кітап немесе мақала оқудасыз?
Иа ағылшын, орыс, қазақ, монгол тілдерінде көп кітаптар оқимын. Дал қәзір жұмысыма қатысты әpі қызықты болған соң Peter Thiel-дің “Zero to One” [2014] оқып жатырмын.
Өмірден алған ең жақсы ғибратыңыз?
Менің бала кезімде қазіргідей интернет дамымаған заман ғой. Интернет атауы жаңадан келіп қосылып жатқан кез. Сол кезде әкем өз бетімен ағылшынша, сосын компьютер мамандығы туралы ақпараттарды интернеттен қарап, көп ізденіс жасап оқитын. Менде әкеммен қатарласып отырып кітап оқып ағылшынша оқып үйреніп отыратынмын. Маған әкем өмірде еш нәрсе дайын емес, адам өз еңбегімен жету керек дегенді өз іс әрекетімен, ғибратты үлгілерімен көрсетіп, өмірге деген көз қарасымды дұрыс қалыптастырды.
Жастарға қандай ақыл кеңес бересіз?
Шетелден оқу керек. Білім алу керек. Бірақ шетелде қалып жұмыстамай, өз еліне келіп, туған жердің дамуына үлесіңді қосып, еңбек ету керек деп ойлаймын. Мүмкіндік қай жерде де бар.
КАЗНЬЮС АҚПАРАТ АГЕНТТІГІ
Жаңа есім
Бегарыс Алданышұлы – Жас кәсіпкер құрылыс саласындағы озық технологияларды алып келуді қалайды
14 маусым, KAZNEWS. Баян-Өлгий аймағында құрылыс инженеринг саласының жаңа буыны қалыптасып келеді. Олардың бірі және бірегейі Happy Town деп аталатын тұрғын үй құрылысын салып ел арасында танымал болған жас кәсіпкер Бегарыс Алданышұлы екені белгілі.
Бегарыс Алданышұлы туған жерге ту тігіп, Өлгий қаласының өркендеуіне қалай үлес қосуға болатыны жайлы айтып берді.
Бегарыс инженер болуды бала кезінен армандаған. Улаанбаатар қаласындағы Ғылым технология мемлекеттік университетін құрылыс инженері мамандығы бойынша тәмамдаған. Алматы қаласында мамандығын жетілдіріп Құрылыс материалдарының инженері магистратурасын қорғаған. Алматы қаласында өмір сүрген уақытында бизнесті жүйелі түрде алып жүруге тәжірибе жинақтап, білімін жетілдіреді.
Оның құрылыс саласына қызығуға себепкер болуы Суруга компаниясымен тікелей байланысты. Аталмыш компаниядан жапониялық кайзен әдісін үйреніп өз компаниясына еңгізген.
Мекенжайы: Моңғолия, Баян-Өлгий аймағы
Қызметі: «Мөстийн ундарга» компаниясының директоры
Әлеуметтік парақшаcы: Begaris Aldanish (FB)
Кәсіптегі алғашқы қадамыңыз қалай басталды?
Туған жерге ту тігу, аймақтың дамуына үлес қосу, халыққа қолжетімді тұрғын үймен қамтамасыз ету мақсатында кәсіп ашып жұмыстап келеміз.
Көптеген бизнестермен айналысып келдім. Құрылыс саласына келуіме себепкер болған фактор ол жапонияның Суруга компаниясында жұмыстап жүргенде келген еді. Олардың көзқарасы, жұмысты атқару менежменті қатты ұнады. Кайзен әдісін компаниямызға еңгізіп жұмыстаудамыз.
Кайзен әдісі 5 негізгі элементтен тұрады: топтық жұмыс, жеке тәртіп, моральды жақсарту, сапа шеңберлері, жақсарту бойынша ұсыныстар.
Кәсіптегі серіктесіңіз кім?
Кәсіптегі серіктесім бала күнгі досым Заңғарұлы Жансері. Мамандығы экономист. Бұрыннан бірлесіп кәсіп бастайық деп жоспарлап жүретінбіз. 2021 жылдан бері бизнесте жолымыз бірікті деп айтуға болады.
Жұмыста серіктеспіз, жұмыстан тыс доспыз.
Қазір қандай жобамен айналысып жатырсыздар?
Мөстийн ундарга компаниясы өткен жылы бизнес класс бағытындағы Happy Town – 1 тұрғын үй жобасын 9 ай мерзімінде толық пайдаға бердік. Биыл яғни 2023 жылғы 20 наурыздан бастап жастарға арналған Happy Town – 2 тұрғын үй жобасын бастаған болатынбыз. 5 маусымда бетон жұмыстары толық аяқталды.
Шілде айының аяғында клиенттерімізге қолжетімді шағын тұрғын үй кешендері туралы жақсы жаңалықпен бөлісетін боламыз. Бұл біздің Happy Town – 3 жобасы екенін айта кеткенім жөн болар.
Сапалы әрі жылдам уақытта адамдарды тұрғын үймен қамтамасыз ету басты мақсатымыз болып табылады.
Happy Town идеясының қалай келгені туралы айтып берсеңіз…
Әкемнің жолдасы Мүшелбай деген азамат Өлгий қаласына тұрғын үй құрылыстарын салған алғашқы адамдардың бірі. Маған құрылыс инженері болуыма бірден бір себепкер болған кісі – осы ағамыз еді. Өкініштісі 2011 жылы өмірден өтті. Ер азамат тұрғысынан ол кісі әкемнің жолдасы болса да, әкеммен бірдей. Құрылыспен айналысу сол кісінің маған артып кеткен аманаты шығар деп қарадым.
Екіншіден осы жобаларға бақ сынайық, құрылыс жұмыстарына тәуекел етіп бастайық деген Жансері досым болатын.
Happy Town – Бақыт мекені.
Атына заты сай орта қалыптастыру идеясы, басты ұстанымыз болды.
Жастар үшін Баян-Өлгийдегі басты мәселенің бірі – ол жұмыссыздық. Осының салдарынан жастар елімізден жырақ кетіп, Қазақстанда, Кореяда, АҚШ-та, Австралияда, Жапонияда нәпақасын тауып жүр. Осы мәселеге көзқарасыңыз қандай?
Қазір еліміздің экономикасы, аймақ экономикасы статистикалық көрсеткіштер бойынша жоғары көрсетеді. Бірақ ол тек қағаз бетінде ғана. Шынайы өмірде бөлек. Халық саны 100 мыңнан асқан аймақта жұмыссыздық деңгейі өте жоғары. Жұмыс орындарының тапшылығы себепкер. Бірақ та, қандай бір жұмыс жасаймын деген ниеті бар, ынтасы бар адамдарға мүмкіндік бар деп өз басым ойлаймын.
Ал, шетелге шығып жатқан азаматтарды теріске шығармаймын. Бірақ та, белгілі бір мақсаттармен барса. Сол жақтан қандай ноу-хау алып, туған жерге не істей аламын дегенді ойласа жақсы.
Қол сілтеп кетіп қалсақ, қара орман халыққа кім жұмыс орнын ашып, кім қаланы дамытады. Елге белгілі уақыттан кейін оралып, бизнесін ашып, өндірістерін салса нұр үстіне нұр болар еді.
Технологияның жетістіктерін алып келсе. Мысалы құрылыс саласында 10 сағаттық жұмысқа 10 адам жұмылдырылатын болса, оны қалай технологияны пайдалана отырып аз уақытта қалай нәтижелі аяқтауға болатынын еңгізу керек.
Баян-Өлгийді дамытушы күш не деп ойлайсыз?
Біріншіден, Ауыл шаруашылық саласы деп ойлаймын. Ет, сүт бағытында асыл тұқымды мал өсіруге болады.
Екіншіден, географикалық орналасуымыз. Ложистика арқылы туризм саласы дамиды. Қазір біздің ішкі туризмде оған керекті мәдениеті дұрыс қалыптаспаған. Қазақи паст-пут бар ма біз де? Жылдам дайындалатын тағам түрлерін таныстыру керек. Қазы қартадан басқа қандай тағам бар, заманауи бағытқа бейімделуіміз керек деп ойлаймын.
Даян бекеті ашылатын болса, жолы салынатын болса тараптар туризмге назар аударатыны белгілі. Цагааннуур еркін зонасына көрші мемлекеттің азаматтарын арнап казино ашып қоюға неге болмасқа.
Тұрғын үйге деген сұраныс қаншалықты?
Тұрғын үйде тұратын азаматтардың саны аймақ халқының 10 пайызына жетпей тұр. Өз деңгейіміз ше зерттеп көрсек, Өлгийде 1500-1600 отбасы пәтер үйде тұрса, социализм заманынан бері қарай 51 пәтер үй бой көтеріпті. Ал, қала орталығында 1400 хаус яғни 2 қабат үй бар екен. Бұл басқа аймақтармен салыстырғанда 10 есе көп деген сөз. Тұрғын үйге деген сұраныс көп. Адам өмір сүріп жатқан жерде сұраныс бар. Қалауына сай пәтер үйлер қаншалықты. Тұрғын үй құрылысын салған соң оның ауласы, тазалығы, балалар ойнайтын ойыншығы, автотұрағы болуы керек. Бұл талаптардан қаншасы мүдірмей өте алады? – деген сұрақтар туындайды.
Бізде де қателіктер болды. Келесі, келесі жобаларымызда жасыл ортаны қалыптастырып, қателіктерді ескеріп жұмыстап жатырмыз.
Орташа жұмыс күніңіз қалай?
Таңғы 8 де жұмысым басталады. Компанияның басқарма инженерлерімен жұмысты таңертең ақылдаспаймыз. Кешкі жұмыс аяқталған соң 10 минут ғана сөйлесеміз. Бір-бірімізге байланысты шұғыл шаруалар болса арнайы тақталарға жазып кетеміз. Мысалға Бекарысқа байланысты шаруаларды маған телефон соғып, мазалап, іздеудің қажеті жоқ. Тақталарға жазып қалдырса болды.
Ең көп қолданатын қолданбаңыз, бағдарламаңыз қандай?
MS Project бағдарламасымен жақсы жұмыстап жатырмыз. Өткенде барлық инженерлер сабағына қатысты.
Уақыт үнемдеудің ұтымды тәсілі не?
Құрылыс саласы көп ақша салынады да нәтижесін көп уақыттан кейін көретін болғандықтан уақытпен жарысып жұмыс істейміз. Кейбір азаматтар пайда көп көру үшін арзан материалдарды қолданып жатады. Біз сапалы, қымбат материалдарға жүгінеміз. Сондықтан біз ақшаны уақыт деп көреміз. 10 күн істейтін жұмысты 8 күнде істейтін болсақ, 8 күнде істейтін жұмысты 5 күнде істеп шыдасақ уақытты үнемдеу арқылы табысымыз артып жатыр деп түсінеміз. Техникаларымыз жақсы болу керек. 40 жұмысшы алып 2 күн жұмыстатқан қандай? Текника жұмыстатып, 20 жұмысшымен 1 күн жұмыстаған қандай?!
Атқарылатын істер тізімін қайда белгілеп, қалай жүргізесіз?
Тақтаға жазып қалдырамыз. Екі оффис жұмыстайды. Басшылық кеңсе, және инженерлердің кеңсесі. Инженердің кеңсесінде қандай материалдар қажет, қандай қызметтер қажет дегенді бір күн бұрын жазып қояды. Бізде диктатура жоқ, жауапкершілік жоғары.
Сіз нені істеуге шеберсіз?
Бізде көптеген компаниялар адамның энергиясын құртатын жұмыстарды механикалық әдіспен атқарып келеді. Мен осы адам күшімен атқарылатын жұмысты қалай жеңілдетуге болатыны тұралы көп ойланамын. Біраз тәжірибелер қалыптастырдым.
Сізге идея қалай келеді?
Жалғыз өзім отырғанда идея келеді. Көбінде Өлгий қаласының сыртына шығып, жаңа салынған жолмен бір айналып, Өлгий үшін не істеуге болады дегендерді ойлағанда жаңа идеялар келіп жатады. Компания құрамындағы бригадалардың жұмысын қалай жеңілдетемін деген сияқты.
Happy Town 2 – жобасының клиенттері кімдер?
Дәрігерлер, ұстаздар, кәсіпкерлер. 30 үйдің 90 пайызына тапсырыс қабылданды.
Бізде көршілер қауымдастығы деген бар. Көршілермен қарым-қатынастың жақсы болуына үндеп, сол бағытта да жұмыстар атқарып келеміз.
Жиі қойылатын сұрақтар?
Әрине көптеген сұрақтар қояды. Бетпе-бет сөйлесіп, істеліп жатқан жұмыстарды көрсетеміз. Ең бастысы пәтер үй жылы болуы керек. Қазір жылу кетсе де ең жылы пәтер үй біздікі.
Кімнен, неден күш қуат аласыз?
Табиғаттан жақсы күш қуат аламын. Көк аспан, асқар таулар рух береді.
Өмірден алған ең жақсы ғибратыңыз?
Әкем 12 жасымда өмірден қайтты. Әкем мені кәсіпке ерте тәрбиеледі. Түн болсын, күн болсын кәсіпке баулитын. Бұл кейін түсінгенімдей әкемнің берген тәрбиесі, маған осы күндері азық болуда.
Болашақта қандай істер атқаруды жоспарлап отырсыздар?
12 сұмынға пәтер үй салу. 50 эко хаус салуды жоспарлап отырмыз. Құрылыс саласындағы көшбасшы компанияға айналу.
Ең басты ұстанымыз тендерге араласпаймыз.
Жастарға қандай кеңес бересіз?
Мамандық таңдауда қателеспеу керек. Адам өз өзін тану керек. Мен не істей алам дегенге қарай мамандық таңдаса болашақ жарқын болады деп ойлаймын.
Өлгийдің болашағы жастардың қолында.
Сұхбатыңызға рахмет!
Казньюс ақпараттық агенттігі