3 желтоқсан, KAZNEWS. Қазақпарат халықаралық ақпараттық агенттігінің шетел қазақтарының БАҚ-тарына жасаған шолуында COVID-19 дәрігер көзімен деген мақала жарияланғанын бөлісіп отырмыз.

Түркияда шығатын «Қазақ елі» журналында дәрігер-анестезиолог Абдулжелил Гезмиштің әлем жұртшылығын алаңдатқан коронавирус індеті және одан сақтану, емдеу жолдары туралы ғылыми-танымдық мақаласы жарық көрген. «COVID-19 – жануарларға да, адамдарға да әсер ететін (зооникалық) коронавирустың (RNA) бір түрі. Бұл вирустың мутацияға ұшырау ерекшелігі бар. Коронавирустың жиі кездесетін белгілері: дене қызуы – 83-99 %, тәбеттің жоғалуы – 40-84 %, шаршау – 44-70 %, иіс сезу қабілетінің нашарлауы – 15-30%, тыныс алудың қиындауы – 31-40%, жөтелу – 59- 82%, қақырық араласқан жөтел – 28-33%, бұлшық еттің ауыруы – 11- 35 %. Коронавирустың ауыр түрінің белгілері: ояна алмау (қозғала алмау немесе тұра алмау), шатасу, бет пен еріннің көгеруі, қан аралас қақырықтың бөлінуі, көкірек тұсының ауыруы, лейкоциттердің деңгейінің төмендеуі, бүйрек жұмысының бұзылуы, дене ыстығының көтерілу белгілері болады. Жалпы, бұл жоғары температура мен жөтел, ауыр түрімен ауырған жағдайларда тыныс алу қиындығын тудыратын ауру», – деп жазады Абдулжелил Гезмиш.

Мақала авторының жазуынша, Covid-19 дәрежесі мен деңгейі әртүрлі. Аурудың белгілері аз немесе мүлдем болмауы мүмкін. Ауыр жағдайларда ауруханада немесе қарқынды терапия жағдайында қажетті ем жүргізілуі тиіс. Әртүрлі жастағы балалар COVID-19 инфекциясын жұқтыруы мүмкін. Дегенмен ересектермен салыстырғанда симптомдары жеңіл өтеді. «Елу жасқа дейінгі науқастардың өлім деңгейі – 0,5%, жетпіс және жетпіс жастан жоғары жастағы науқастардың өлім деңгейі 8%-ден артық. Бұл вирус жүкті әйелдер үшін қауіпті, десе де инфекция жұқтырған аналар балаларын емізе берсе болады. Өйткені вирустың ана сүтімен жұғатындығы анықталмаған. Расталған жағдайлардың ішінде жоғары қан қысымы, қант диабеті, жүрек ауруы және тыныс алу жүйесінің бұзылуымен ауыратын науқастарда өлім деңгейі бес есе жоғары.

Қытайда жүргізілген зерттеу нәтижесі бойынша инфекцияға байланысты әйелдердің өлімі – 1,7%, ерлердің өлімі – 2,8%. Қайтыс болған науқастарға жүргізілген аутопсияда өкпе мен жүрекке зақым келгендігі анықталған. Вирус жұқтырған адамдар жөтелген, түшкірген және сөйлескен кезде ауыздан шыққан тамшыда вирус болады. Көзге көрінбейтін бұл тамшылар жиі қолданылатын ортада вирустың қалдықтары қалып қоюы мүмкін. Вирустың өміршеңдігі әртүрлі, кей жерлерде 80 сағатқа дейін тұра береді. Емдеуге байланысты зерттеулер жалғасып жатыр.

Вакцина табылғанға дейін вирусқа қарсы және басқа да дәрілермен (Ремдесивир, хлорохин, фавипиравир, тейкопланин, азитромицин), эксперименттік емдеу цитокин дауылының цитокин дауылын бейтараптандыру, пассивті иммундау, тыныс алуды қолдау арқылы емдеу жолдары қолданылады. Ауру белгілері байқалмайтын және жалпы жағдайы жақсы науқастарды карантин шарттарына сәйкес үйде қадағалаймыз (екі аптадан кейін тексеруден өткізіледі). Жалпы жағдайы орташа және нашар әсіресе тыныс алу жүйесі бұзылған науқастарды аурухана бөлмесінде және қарқынды терапия жағдайында қажетті ем жүргізудеміз. Қазір індеттің басындағы түсініксіз жағдай мен қорқыныш жоқ, ақырындап үйреніп келеміз. Біздің басты мақсатымыз – денсаулық сақтау жүйесіне сәйкес тиімді жұмыс істеу және екінші толқын болған жағдайда ең нашар сценарийге дайын болу.

Реті келгенде COVID-19 пандемиясына байланысты өмірмен қош айтысқан барлық денсаулық сақтау саласының қызметкерлерін құрметпен еске аламын», – деп жазады автор мақаласында.